امپراتور زمان احمدشاه درانی

احمدخان فرزند زمان خان ابدالی شخصیت نظامی که ابتدا افسر ارتش نادرشاه افشار در ایران بود نادرشاه دربارۀ احمد می‌گفت: «نشان سروری در پیشانی او پیدا ست، و از او خواست که چون بر اریکۀ شاهی نشست، حقوق او را رعایت کند و با فرزندانش مهربانی و مدارا پیش گیرد (فیض‌محمد، ۱ / ۱۱).» با مرگ نادرشاه، شاه ایران، در ۱۱۲۶ش/۱۷۴۷ میلادی، یکی از سرداران او، یعنی احمدشاه ابدالی بر سرزمین‌های شرقی ایران یعنی خراسان بزرگ آن زمان چیره شد از جمله شهر هرات را تصرف کرد. هدف احمدشاه درانی نه فقط تسلط بر کل خراسان بود بلکه تسلط بر کل ایران بود. طی سالهای 1163-1184 هجری قمری سه بار به مشهد پایتخت ایران و مقر حکومت افشاریان حمله نظامی کرد سبزوار را تصرف نمود. دومین حمله درسال 1167ق رخ داد که طی آن مشهد ماه ها در محاصره بود اما در نهایت این نبرد به صلح انجامید، شاهرخ افشار، میراث دار حکومت افشاریان به آشتی با درانی رضایت داد. شاه درانی حکومت دست نشانده بجای افشاریان تعیین نمود و اینگونه احمدشاه درانی سلطه غیر مستقیم بر ایران برقرار نمود و این سلطه دوام نیاورد.

احمدشاه درانی، مناطق شرقی ایران را که بخشی از خراسان بزرگ آن زمان بود پس از تسلط کامل، به افغانستان تغییر نام داد و قندهار را پایتخت حکومت پادشاهی خود اعلام کرد، از این جهت از احمد شاه به عنوان بانی نخستین حکومت نوین در افغانستان یاد می شود.

شاه درانی پس از تسلط بر هرات و مشهد غزنی و کابل را نیز فتح کرد. دو سال بعد، او گورکانیان هند را مجبور کرد تا از سرزمینی که امروزه با نام پاکستان شناخته می‌شود عقب‌نشینی کنند و این مناطق (پاکستان) را به امپراتوری خود اضافه کرد.

او سپس رزمندگان خود را به سمت شمال هندوکش (رشته کوهی به طول تقریبی 800 کیلومتر)، مناطق بدخشان (قسمتی از افغانستان و تاجیکستان) و باختر(قسمت‌های وسیعی از مناطق شرقی ایران باستان، از شمال با سرزمین سُغد و آمودریا و از شرق با چین) فرستاد و در مدت کوتاهی، بیشتر قبایل آن منطقه وفاداری خود را به وی اعلام کردند. احمدشاه چهار مرتبه به هند حمله کرد و کشمیر (شامل کشمیر هند و پاکستان فعلی) و پنجاب (اراضی وسیعی را در شرق پاکستان و شمال هند) را فتح نمود. او در سال ۱۷۵۷ وارد دهلی شد.

وی به گورکانیان هند اجازه داد که تا زمانی که ادعایی پنجاب، سند و کشمیر نداشته باشند، به حکومت بر قلمروی باقی‌مانده‌شان ادامه دهند.(اقتباس از ویکی .

بطور خلاصه، امپراتوری احمدشاه درانی شامل صفحات شرقی ایران، افغانستان، پاکستان، ترکمنستان، بخشهایی از تاجیکستان و قزاقستان، هند، کشمیرو... بود.

امپراتوری وی آخرین امپراتوری دولت خراسان یا افغانستان و دومین امپراتوری جهان اسلام پس از امپراتوری عثمانی در نیمهٔ دوم قرن هجده محسوب می شود.

+ نوشته شده در چهارشنبه هفدهم اسفند ۱۴۰۱ ساعت 23:33 توسط درانی  |